آزادی عقیده و بیان در اندیشه های آیت الله جوادی آملی با نگاهی به حقوق غرب

Authors

  • علی نوری مربی گروه معارف اسلامی، دانشگاه گنبدکاووس.
Abstract:

پرسش از آزادی و تفسیر آن همواره در طول تاریخ موضوع تأمل اندیشمندان و متفکران بوده است. اندیشه ملحدانه رهایی از قیود دینی را معنای آزادی می‏داند؛ امّا تفکر موحدانه صیانت از حدود دینی را آزادی می‏نامد. این مسأله از آن جهت اهمیت پیدا می‏کند که تفاوت در برداشت معنای آزادی موجب شده تا برخی از متفکران غربی سوء استفاده‌های ابزاری از حق آزادی را اقدامی در چارچوب آزادی عقیده و بیان بدانند. در این میان، آیت­الله جوادی آملی سلسله معیارهایی را برای آزادی مشخص می­کند و بحث از سازگاری و ناسازگاری آزادی با مؤلفه‏های اسلامی را تبیین می‏نماید. به همین جهت، نگارندگان بحث یاد شده را از دیدگاه آیت الله جوادی آملی بررسى نموده‏اند. هدف اصلی این تحقیق، بررسی ابعاد ارزشی، تبیینی و هنجاری حق آزادی عقیده و بیان در ساختار نظام‏های معرفتی مختلف است. روش تحقیق مقاله حاضر تحلیلی توصیفی است. اطلاعات تحقیق نیز به صورت کتابخانه‏ای جمع‏آوری شده است. یافته‏های این تحقیق نشان می‏دهد که آزادی در دستگاه فلسفی این حکیم متأله یکی از اوصاف نفسانی است که به لحاظ تشکیکی بودن آن هیچ‏گاه نمی‏تواند مطلق و نامحدود باشد. از این منظر، آزادی حقیقی زمانی واقعیت می‏یابد که بر مبنای عقل و نقل باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

منطق ساختاری مفهوم آزادی عقیده در نظام اندیشه آیت الله جوادی آملی

پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که آزادی عقیده در منظومه فکری آیت‌الله جوادی آملی از چه منطق ساختاری برخوردار است. فرضیه این است که ایشان از یک سو سعی می‌نماید از منظر اصالت وجود و نیز تشکیک وجود، حقیقت آزادی را تبیین کند؛ از دیگر سو روشمندانه می‌کوشد ضمن پرداختن به مقوله آزادی عقیده در فضایی متفاوت از گفتمان رقیب، به یک مفهوم اسلامی از آن دست پیدا کند. نگارندگان با روش تحلیلی - تفسیری ضمن پرداختن...

full text

منطق ساختاری مفهوم آزادی عقیده در نظام اندیشه آیت الله جوادی آملی

پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که آزادی عقیده در منظومه فکری آیت­الله جوادی آملی از چه منطق ساختاری برخوردار است. فرضیه این است که ایشان از یک سو سعی می­نماید از منظر اصالت وجود و نیز تشکیک وجود، حقیقت آزادی را تبیین کند؛ از دیگر سو روشمندانه می­کوشد ضمن پرداختن به مقوله آزادی عقیده در فضایی متفاوت از گفتمان رقیب، به یک مفهوم اسلامی از آن دست پیدا کند. نگارندگان با روش تحلیلی - تفسیری ضمن پرداختن...

full text

عدالت‌سیاسی در اندیشه آیت الله جوادی آملی و جان راولز

عدالت عنصری راهبردی است که همواره مورد توجه پژوهشگران بوده است، می­توان گفت که برداشت از این مفهوم و توجه به ریشه عدالت در همه بخش­های خود وجه تمایز مکاتب فکری اندیشمندان در حوزه علوم مختلف بوده است. این تمایزات به دلیل نوع جهان­‌بینی و انسان...

full text

اعجاز علمی قرآن در اندیشه آیت الله جوادی آملی

اندیشمندان و مفسران، در بررسی قرآن کریم، به‏ویژه آیاتی که با علوم تجربی نسبتی دارند، رویکردشان متفاوت است. برخی بر این باورند که هر علمی از علوم بشری را می‏توان در قرآن جست‏وجو کرد. برخی معتقدند قرآن هیچ رسالتی در علوم تجربی ندارد. عده‏ای هم راه میانه را درپیش گرفته و با تخطئۀ دو دیدگاه قبلی، یافته‏های قطعی علوم جدید را در قرآن کریم پذیرفته‏اند و آن را نشانۀ اعجاز علمی این کتاب جامع بشری دانسته...

full text

اصول روش تفسیری آیت الله جوادی آملی

مسألۀ اصلی این مقاله، «استخراج روش‌های تفسیری حاکم بر دیدگاه آیت‌الله جوادی آملی» است. به این منظور، کتاب‌های مختلف ایشان با روش توصیفی ـ تحلیلی بررسی شده‌اند. هدف این مقاله تبیین چهار اصل «مؤلف‌محوری»، «روش‌مندی»، «مانع نبودن فاصلۀ تاریخی» و «لزوم پرهیز از تأثیر پیش‌فرض‌ها» در روش تفسیری ایشان است؛ اصولی که تا حدودی در «هرمنوتیک کلاسیک» نیز در نظر گرفته می‌شوند. ایشان اصل روش‌مندی را در خدمت م...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 5  issue 1

pages  55- 80

publication date 2018-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023